Türkiye’yi hem toplumsal hem de ekonomik açıdan sarsan Seyahat Parkı olaylarının üzerinden tam 12 yıl geçti.
Her yıl dönümünde olduğu üzere bu yıl da sembolik aksiyonlara sahne oldu.
12 YIL SONRA TEKRAR DURAN ADAM EYLEMİ
Akşam saatlerinde Taksim Meydanı’nda bir ortaya gelen küme, yüzlerini Atatürk Kültür Merkezi’ne (AKM) dönerek ‘Duran Adam’ aksiyonu gerçekleştirdi.
Olayların başladığı tarihte sembolik aksiyonlardan biri olan ‘duran adam’ aksiyonu yapanlara polis müdahale etti.
21 KİŞİ GÖZALTINA ALINDI
Eyleme müdahale eden polis, 2’si çocuk olmak üzere toplam 21 kişiyi gözaltına aldı.
Gözaltına alınanlar sıhhat denetimlerinin akabinde sözleri alınmak üzere İstanbul Vilayet Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü.
GEZİ OLAYLARININ BAŞLAMASI
Gezi Parkı’nda Taksim Yayalaştırma Projesi kapsamında ağaçların diğer yere taşınacağı gerekçesiyle bir küme tarafından 27 Mayıs 2013’te başlatılan hareket, kısa müddette ülke geneline yayıldı.
Emniyet güçleri, terör örgütlerinin bayraklarının açıldığı ve sloganlarının atıldığı, kamu malına ziyanların verildiği aksiyonları, 15 Haziran’da Seyahat Parkı’na girip denetimi sağlayarak sonlandırdı.
Park, 8 Temmuz’da halka açılırken hareketlerde 46 kamu binası, 231 polis aracı ve 44 ambulans kullanılmaz hale geldi, 326 iş yeri, 201 araç tahrip edildi, 80 belediye otobüsü ve 85 otobüs durağı yakıldı.
Olayların çabucak akabinde başlatılan soruşturmalar davaya dönüşüp karara bağlanırken, yeni gelişmeler doğrultusunda Seyahat Parkı odaklı hareketler dava konusu oldu.
SORUŞTURMA VE DAVALAR
Gezi Parkı hareketleriyle ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca 14 Haziran 2013’te birinci kere, “silahlı terör örgütü üyeliği ve yardım etmek” hatası gündeme geldi ve ortalarında SDP üyesi Ulaş Bayraktaroğlu’nun da bulunduğu 4 kuşkulu tutuklandı.
Olaylara karıştığı gerekçesiyle gözaltına alınan Beşiktaş’ın taraftar kümelerinden Çarşı üyelerinin bir kısmı da “6136 sayılı Ateşli Silahlar Kanunu’na muhalefet” hatasından tutuklanırken, ESP ile MLKP üyelerinin de yer aldığı çok sayıda kişinin, “terör örgütü üyeliği” ve “kamu malına ziyan vermek” üzere kabahatlerden tutuklanması kararlaştırıldı.
Taksim’deki şovlarda eylemcilere satırla saldırdığı imgeler kameralara yansıyan ve “Palalı Sabri” olarak anılan Sabri Çelebi de hakkında açılan dava kapsamında 11 Mayıs 2017’de “kasten yaralama” cürmünden 3 yıl mahpus cezası aldı, bir bayanı zırhla yaraladığı gerekçesiyle de 9 bin lira isimli para cezasına çarptırıldı.
Olayları organize ettikleri savıyla Taksim Dayanışmasından Ali Çerkezoğlu, Mücella Yapan, Beyza Metin, Nadir İmrek ve Haluk Ağabeyoğlu’nun da ortalarında bulunduğu 26 sanık hakkında 4 Şubat 2014’te iddianame hazırlanarak, dava açıldı. Yargılama sonunda 29 Nisan 2015’te tüm sanıklar beraat etti.
BERKİN ELVAN’IN ÖLÜMÜ
Olaylar sırasında yaralanan 15 yaşındaki Berkin Elvan, kaldırıldığı hastanede 269 gün komada kaldıktan sonra 11 Mart 2014’te ömrünü yitirdi.
Berkin Elvan’ın hastanedeki tedavi sürecinde devam eden protestolar, mevti üzerine daha da artarken, şovlarda 131 kişi gözaltına alındı. Elvan’ın cenaze merasimi sonrası yapılan şovlar sırasında silahla vurulan Burak Can Karamanoğlu (22) hayatını kaybetti.
Elvan’ın vefatıyla ilgili 7 Aralık 2016’da polis memuru F.D. hakkında “olası kastla öldürme” hatasından müebbet mahpus cezası istemiyle dava açıldı. İstanbul 17. Ağır Ceza Mahkemesince 2017’de başlayan yargılamanın akabinde polise 18 Haziran 2021’de “olası kastla öldürme” kabahatinden 16 yıl 8 ay mahpus cezası verildi. Burakcan Karamanoğlu’nun vefatıyla ilgili de 1 sanık 22 yıl 6 ay, 4 sanık ise 1 yıl ile 2 yıl 6 ay ortasında mahpus cezası aldı.
ÇADIRLARIN YAKILMASI
Gezi Parkı’ndaki aksiyonların başlamasına neden olarak gösterilen “çadır yakma” olayıyla ilgili İstanbul Büyükşehir Belediyesinin zabıta grupları hakkında dava açıldı.
Çadırları yakma talimatı verdiği argüman edilen devrin İstanbul Emniyet Müdürü Yardımcısı Ramazan Emekli hakkında “görevi berbata kullanma” ve “yangın çıkarmaya azmettirmek” hatalarından 5 yıla kadar mahpus cezası istemiyle iddianame hazırlandı. Mahkeme 23 Mart 2018’de Ramazan Emekli’yi, iki farklı kabahatten 10 ay mahpus cezasına çarptırdı, kararın açıklanmasını geri bıraktı.
Kamuoyunda “kırmızılı kadın” olarak bilinen Ceyda Sungur’a biber gazı sıktığı gerekçesiyle “görevi berbata kullanmak” cürmünden yargılanan polis memuru da 1 yıl 8 ay mahpus cezası aldı. Bu cezayı erteleyen mahkeme, sanığa ayrıyeten 600 fidan dikme ve 6 ay boyunca bu fidanların bakımını üstlenme yükümlülüğü getirdi.
CAMİYE GİRANLER HAKKINDA DAVA
O günlerde tartışmaların odağında olan Dolmabahçe’deki Bezmialem Valide Sultan Mescidi’ne girilmesinin de yer aldığı olaylara ait 10 Aralık 2013’te 7’si yabancı asıllı 255 kişi hakkında, “Toplantı ve Şov Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet”, “görevi yaptırmamak için direnme”, “kamu malına ziyan verme” ve “ibadethaneyi kirletmek suretiyle ziyan verme” üzere hatalardan iddianame hazırlandı.
Mahkeme 23 Ekim 2015’te 244 sanığa, 2,5 ay ile 1 yıl 2 ay ortasında değişen mahpus cezası verdi. Bu bireyler ortasında yer alan 4 sanığa, camiyi kirlettikleri gerekçesiyle 10 ay mahpus cezası veren mahkeme, kimi sanıkların evrakını ayırdı.
Göstericilerin sığındıkları Bezm-i Alem Valide Sultan Mescidi’nin o dönemki müezzini Fuat Yıldırım’ın, diğer bir mescide atanması kararının iptali istemiyle yönetim mahkemesine açtığı dava da reddedildi.
ÇARŞI KÜMESİ DA YARGILANDI
Aralarında Beşiktaş taraftar kümesi Çarşı mensuplarının da bulunduğu 35 kişi hakkında 11 Eylül 2014’te, “cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya yahut misyonlarını yapmasını kısmen yahut büsbütün engellemeye teşebbüs etmek” kabahatinden ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası istemiyle dava açıldı. Mahkeme, 29 Aralık 2015’te 35 sanığın beraatine karar verdi.
Başsavcılıkça 12 Ocak 2016’da Yargıtay Ceza Dairesine temyiz müracaatında bulunarak, kararın bozulması istendi.
Gezi Parkı aksiyonları sırasında yaralı vatandaşlara müsaadesiz sıhhat yardımı yapıldığı gerekçesiyle periyodun (2012-2014) İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu ve Onur Şurası’nın misyondan alınması talebiyle İstanbul 12. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan dava, 14 Kasım 2017’deki duruşmada reddedildi.
OSMAN KAVALANIN TUTUKLANMASI
Gezi Parkı tartışmalarının odağındaki isim Anadolu Kültür AŞ Yönetim Kurulu Lideri Osman Kavala oldu. Tertibat olduğu belirlenen Seyahat Parkı olaylarının organizatörü ve finansörü olduğu argüman edilen Kavala, Fetullahçı Terör Örgütü’nün (FETÖ) 17-25 Aralık kumpasları ve 15 Temmuz darbe teşebbüsüne ait soruşturma kapsamında 1 Kasım 2017’de tutuklandı.
Gezi Parkı soruşturması kapsamında 5 Aralık 2018’de, yurt dışında yaşayan oyuncu Mehmet Ali Alabora ve gazeteci Can Dündar hakkında Seyahat Parkı hareketlerinde aktif rol aldıkları gerekçesiyle tutuklamaya yönelik yakalama kararı çıkarıldı.
Soruşturma 20 Şubat 2019’da tamamlandı ve 16 kuşkulu hakkında “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya yahut misyonunu yapmasını engellemeye teşebbüs etme” kabahatinden ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası istemiyle dava açıldı.
Dava, 18 Şubat 2020’de karara bağlanırken, Osman Kavala, Ayşe Mücella Yapan, Şerafettin Can Atalay, Tayfun Kahraman, Ali Hakan Altınay, Yiğit Aksakoğlu, Yiğit Ali Ekmekçi, Çiğdem Mater Utku ve Mine Özerden’in, somut ve kesin kanıt bulunmadığından beraatlerine, Kavala’nın tahliyesine hükmedildi. Firari sanıkların belgesi ayrıldı, savunmaya yönelik yakalama kararı çıkarıldı.
Kavala, 15 Temmuz darbe teşebbüsü soruşturması kapsamında 19 Şubat 2020’de cezaevinden tahliye edilmeden polis gruplarınca tekrar gözaltına alındı. Adliyeye getirilen Kavala, tekrar tutuklandı.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi (istinaf), 22 Ocak 2021’de Seyahat Parkı olaylarına ait davada, Osman Kavala’nın da ortalarında bulunduğu sanıklar hakkında verilen beraat kararını bozdu.
Tutuklu Kavala ve eski CIA danışmanı Henri Jak Barkey hakkında, FETÖ’nün 15 Temmuz’daki darbe teşebbüsüne ait “Anayasa’yı ihlal” ve “siyasal yahut askeri casusluk” hatalarından 29 Eylül 2020’de ikinci iddianame hazırlandı.
Bu süreçte Çarşı taraftar kümesi üyelerinin de içinde bulunduğu 35 sanıklı dava belgesi da bozuldu.
YENİDEN GÖRÜLEN DAVALAR
Çarşı davası, firari seyahat davası sanıkları ve Osman Kavala ile Mücella Yapıcı’nın ortalarında bulunduğu sanıkların bozulan seyahat davası ile Osman Kavala ve eski CIA danışmanı Henri Barkey’in, FETÖ’nün 15 Temmuz’daki darbe teşebbüsüne ait davaları tek evrakta İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde birleşti.
Ancak devam eden yargılama sürecinde Çarşı davası ana belgeden ayrıldı.
Mahkeme, 25 Nisan 2022’de Osman Kavala’yı, “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs” hatasından ağırlaştırılmış müebbet, sanıklar Ayşe Mücella Yapan, Çiğdem Mater Utku, Ali Hakan Altınay, Mine Özerden, Şerafettin Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi’yi “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım” cürmünden 18’er yıl mahpus cezasına çarptırdı.
Sanıklar, haklarında verilen karar üzerine tutuklanarak cezaevine konulurken, ortalarında Henri Barkey, Can Dündar ve Mehmet Ali Alabora’nın da bulunduğu firari 9 sanığın evrakı ayrıldı.
İstinaf, mahallî mahkemece ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına çarptırılan Osman Kavala’nın da bulunduğu 8 sanık hakkındaki kararı, 28 Aralık 2022’de hukuka uygun buldu.
YARGITAY İNCELEMESİ
Yargıtay 3. Ceza Dairesi, 28 Eylül 2023’te belge üzerindeki incelemesini tamamladı.
Osman Kavala’ya verilen ağırlaştırılmış müebbet mahpus ile Türkiye Emekçi Partisinden (TİP) milletvekili seçilen Can Atalay, Tayfun Kahraman, Mine Özerden ve Çiğdem Mater Utku’ya verilen 18’er yıl mahpus cezalarını onayan Yargıtay, Ali Hakan Altınay, Yiğit Ali Ekmekçi ve Ayşe Mücella Yapan hakkında verilen 18’er yıl mahpus cezalarını bozdu. Ayrıyeten, sanıklar Yapan ile Altınay’ın isimli denetim kararları uygulanarak tahliyesini kararlaştırdı.
Tutuklu avukat Can Atalay’ın genel seçimlerde Türkiye Emekçi Partisi’nden (TİP) Hatay Milletvekili seçilmesi üzerine avukatları “hakkındaki yargılamanın durması ve tahliye edilmesi” talebiyle Yargıtay’a müracaat yaptı. Yargıtay 3. Ceza Dairesi talebi reddetti.
Bunun üzerine avukatları, milletvekili seçilerek yasama dokunulmazlığı kazanan Atalay’ın, “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” ve “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğini öne sürerek Anayasa Mahkemesine (AYM) başvurdu.
Bu süreçte Yargıtay 3. Ceza Dairesi Atalay’ın 18 yıllık mahpus cezasını onadı.
Atalay’ın “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” ile “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğine oy çokluğuyla hükmeden AYM, yine yargılama ve tahliye için kararını İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi. Mahkeme ise ihlal kararının, lokal mahkemenin kararına ait olmadığı gerekçesiyle belgeyi Yargıtay 3. Ceza Dairesine iletti. Daire, milletvekili seçilen hükümlü Atalay’ın tahliyesi ve hakkındaki yargılamanın durması istemini reddetti.
Atalay’ın hakkındaki karara uyulmaması üzerine tekrar yapılan müracaatta AYM, “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma”, “kişi hürriyeti ve güvenliği” ile “bireysel müracaatta bulunma” haklarının ihlal edildiğine hükmetti.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi, AYM’nin Atalay hakkındaki ikinci ihlal kararına da uyulmasına yer olmadığına ve kararın TBMM Başkanlığına bir sefer daha gönderilmesine kararlaştırdı.
Atalay’ın milletvekilliği 30 Ocak 2024’te düşürüldü. AYM, Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin yok kararında olduğunun tespiti için CHP’nin yaptığı müracaat ile Atalay’ın avukatlarının yaptığı yeni müracaatta, karar verilmesine yer olmadığına hükmetti.
ÇARŞI KÜMESİ BERAAT ETTİ
Gezi Parkı olaylarına ait Osman Kavala’nın da yer aldığı 9’u firari 17 sanıklı davada haklarında verilen 18’er yıllık mahpus cezası Yargıtay tarafından bozulan sanıklar Mücella Yapan, Ali Hakan Altınay ve Yiğit Ali Ekmekçi’nin, yine yargılanmasına 21 Şubat 2024’te başlandı. 11 Şubat’taki duruşmada, kanıt yetersizliği gerekçesiyle sanıkların beraatine karar verildi.
Osman Kavala’nın avukatlarının yaptığı “yargılanmanın yenilenmesi” talebi, 15 Mayıs 2024’te İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesince oy birliğiyle reddedildi.
Mahkeme, 24 Aralık 2024’te ortalarında Beşiktaş taraftar kümesi Çarşı üyelerinin de bulunduğu 35 sanığın yargılandığı davada 34 sanığın beraatine, yargılama sürecinde hayatını kaybeden sanık hakkındaki davanın ise düşürülmesine karar verdi.
HALİT ERGENÇ VE İSTEK KOCAOĞLU’NA CEZA
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca, birtakım sanatçı ve oyuncuların menajerliğini yapan Ayşe Barım, hakkında Taksim’deki Seyahat Parkı odaklı olaylara iştirak ettiğine ait yazılı ve görsel medyada çıkan tezler üzerine başlatılan soruşturma kapsamında “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya yahut vazifesini yapmasını engellemeye teşebbüs etme” hatasından 28 Ocak’ta tutuklandı.
Soruşturmada, oyuncular Halit Ergenç, Bergüzar Korel, Mehmet Günsur, Ceyda Düvenci, Nejat İşler, İstek Kocaoğlu ve Irmak Erdoğan “tanık” sıfatıyla söz verdi. Ergenç ile Kocaoğlu hakkında “yalan tanıklık” cürmünden 4 yıla kadar mahpus istemiyle dava açıldı. Ergenç’i “yalan tanıklık” kabahatinden 1 yıl 10 ay 15 gün, Kocaoğlu’nu da birebir hatadan 1 yıl 8 ay mahpus cezasına çarptıran mahkeme, kararın açıklanmasını geri bıraktı.
Bu süreçte avukatlarının itirazı üzerine hakkında tahliye kararı verilen Barım, başsavcılığın itirazının akabinde yine tutuklandı.
AYŞE BARIM HAKKINDA DAVA
Soruşturma kapsamında Barım hakkında “cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya yahut vazifelerini yapmasını kısmen yahut büsbütün engellemeye teşebbüse yardım etme” cürmünden 22 yıl 6 aydan 30 yıla kadar mahpusla cezalandırılması talebiyle iddianame hazırlandı.
İddianamede, Barım’ın Seyahat Parkı olayları sürecinde kendisine ilişkin ID İrtibat Danışmanlık Anonim Şirketinin toplumsal medya hesaplarından provokatif paylaşımlar yaptırdığı, şirketine bağlı sanatkarlar aracılığıyla hareket davetleri yapıp aksiyoncuları galeyana getirdiği ve şiddet olaylarının tırmanmasına taban hazırlanmasını koordine ettiği vurgulandı.
Barım’ın, şirketine bağlı sanatkarları hareketler sırasında sık sık arayıp Seyahat Parkı’na topladığı, bir plan ve tertip dahilinde yürütülen kalkışma hareketinin başlamasında tüm ülke sathında sanatkarlar topluluğu ismine faal rol üstlendiğine ait değerlendirmeler de iddianamede yer aldı.
İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi, iddianameyi kabul ederek, duruşmanın 7 Temmuz’da yapılmasına hükmetti.
İSMAİL SAYMAZ GÖZALTINA ALINDI
Gazeteci İsmail Saymaz da Seyahat Parkı olaylarına ait hakkında başlatılan soruşturma kapsamında “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etmek” suçlamasıyla 19 Mart’ta gözaltına alındı. “Ev hapsi” önlemi uygulanan Saymaz ile ilgili isimli denetim önlemi bir mühlet sonra kaldırıldı.
0 Comments